Veri Yedekleme

Verinin yedeklenmesi, veri merkezlerindeki en temel tedbirleri arasında yer alır. İhtiyaç olduğunda yedeklenen veri kurtarılamıyorsa veya hâlihazırda bir yedekleme işlemi yapılmamışsa, işletmelerde geri dönüşü olmayan kayıplar oluşabilir. Dolayısıyla yedekleme tarafında iki konu gündeme geliyor. Birincisi başarılı yedekleme işlemi, ikincisi de yedeklenen verinin ihtiyaç anında istenildiği şekilde kurtarılabilmesi.

Günümüz teknolojisinin ulaştığı noktada yedekleme işlemi, birkaç yöntemle farklı kaynaklar arasında da yapılabiliyor. Yedekleme işlemi bir yedekleme uygulaması tarafından belirlenen saat ve günlerde otomatik olarak yedekleme ünitelerindeki yedekleme kartuşlarına veya depolama ünitelerine yapılabiliyor. Belirlenen saat, gün veya yedekleme sıklığı veri miktarı, yoğunluk ve kritiklik seviyesi ile orantılı şekilde belirleniyor.

Yedekleme Türleri

Öncelikle uygulanacak yedekleme türüne karar verirken, ihtiyaçların doğru şekilde belirlenmesi gerekli. Genel olarak Full, Incremental ve Differential olmak üzere üç farklı yedekleme türü mevcut. Son zamanlarda Deduplication, forever-incremental, synthetic backup ve bunların varyasyonları olarak ta mirror, reverse incremental, smart, ve continuous backup kullanılıyor. Çoğunlukla tam yedekleme yöntemi kullanılsa da hepsinin kendisine göre avantaj ve dezavantajları olduğunu söyleyebiliriz.

• Full Backup (Tam yedekleme):

Tam yedeklemede seçilen bütün veri olduğu gibi yedeklenir. Bu yöntem bütün verinin yedeklenmesinden dolayı en güvenli yöntemdir. Dolayısıyla en çok vakit alan yöntemdir. Herhangi bir çalışma yapılacağında veya risk görülen durumlar oluştuğunda, tam yedekleme yöntemi kullanılır.

Özetlemek gerekirse, tam yedekleme yapmanın avantajları şunlardır:

• Afet durumunda hızlı veri kurtarma;
• Tüm veri seti tek bir yedekleme dosyasında saklandığı için daha iyi depolama yönetimi.

Bununla birlikte, tam yedekleme türünü kullanmanın pek çok dezavantajı vardır:

1. Tam yedeklemeleri çalıştırmak fazla zaman alır;
2. Düzenli olarak oluşturduğunuz tüm tam yedeklerinizi saklamak için büyük kapasiteli bir depolama alanına sahip olmanız gerekir;
3. Her tam yedekleme dosyası, verilerinizin tüm setini içerdiğinden, bu verilere yetkisiz bir kişi tarafından yasa dışı bir şekilde erişilirse, işletmeniz tehlikeye girebilir. Ancak, yedekleme çözümünüz böyle bir özellik sağlıyorsa, bu risk veri şifreleme ile önlenebilir.

• Differential Backup (Fark Yedekleme):

Bu yöntem, tam yedek yöntemindeki gibi bütün veriyi yedeklemez. En son alınan tam veya artımlı yedeğe ihtiyaç duyar. En son yapılan tam veya artımlı yedeklemelerden sonra sadece değişen verinin yedeğini alır. Sadece değişen verinin yedeklenmesi sayesinde yedekleme işlemi tam yedeklemeye göre daha kısa sürede tamamlanır. Verinin yedekleneceği alanda yer tasarrufu sağlar.

Bu açıdan oldukça avantajlı olmasına rağmen veriyi geri yüklerken kendisinden önce alınmış tam veya artımlı yedeğe ihtiyaç duyması bir dezavantajdır. Veriyi geri yükleme aşamasında kendinden önce tam veya artımlı yedekleme ile yedeklenen veriler zarar görürse veya verilere erişilemezse, son alınan fark yedeği de geri yükleyemez. Örneğin Pazartesi günü veriler tam yedekleme yöntemi ile yedeklendikten sonra diğer günler için sadece değişen verilerin yedeği alınır. Geri yükleme yapılabilmesi için Pazartesi gününün tam yedeğindeki verilere de ihtiyaç duyulur.

• Yedekleme işlemi tam yedeklemeden daha hızlıdır ancak artımlı yedeklemelerden daha yavaştır;

• Geri yükleme işlemi tam yedeklemeden daha yavaştır ancak artımlı yedeklemelerden daha hızlıdır.

• Incremental Backup (Artımlı Yedekleme):

Artımlı yedekleme yönteminde, en son yedekleme işleminden sonra değişen veriler yedeklenir. Artımlı yedekleme yöntemi, fark yedekleme yöntemine benzemekle beraber önemli farklılıklara sahiptir. Bu yöntemdeki amaç verinin yedeklendiği alanda yer kazanmak ve yedekleme işleminin daha kısa sürmesini sağlamaktır.

Örneğin; Pazartesi günü tam yedekleme işlemi yapıldıktan sonra artımlı yedekleme yöntemi ile yedekleme işlemine devam edildiği durumda, her gün bir önceki günden sonra değişen veriler yedeklenecektir. Dolayısıyla artımlı yedekten geri yükleme işlemi yapılacağında, tam yedek alınan güne kadar olan bütün verilerin yedeğine ihtiyaç duyulur.

Artımlı yedeklemelerin avantajları şunlardır:

• Yalnızca artışlar yedeklendiği için yedekleme işleri yüksek hızda çalışır;
• Daha az depolama alanı gereklidir;
• Arzu edildiği kadar sık ​​çalıştırılabilir, her artış ayrı bir kurtarma noktasıdır.

Artımlı yedeklemelerin dezavantajları şunlardır:

• Hem ilk tam yedeklemeyi hem de sonradan oluşturulan tüm artışları geri yüklemeniz gerektiğinden, verilerin tam geri yüklemesini yavaşlatır;
• Verilerin başarılı bir şekilde kurtarılması, zincirdeki tüm artımların bütünlüğüne bağlıdır.

• Deduplication Backup (Tekilleştirilmiş Yedekleme);

Gelişmiş algoritmaya sahip tekilleştirme işleminde yedeklenecek veri parçalara ayrılır eğer daha önce bu parçalar yedeklenmemişse parçalar olduğu gibi yedeklenir. Fakat daha önce bölümlere ayrılmış veri yedeklenmişse sadece yedeklenilen bölümün tutulduğu adres referans olarak kaydedilir. Yani yedeklenmiş parçalar tekrar yedeklenmez ve ihtiyaç halinde veri bu adresten geri yüklenir. Bu işlem zaman ve maliyet açısından ileri derecede fayda sağlar. Yedeklemenin dışında işletim sistemleri ve depolama ünitelerinin çalışma yöntemi de artık bu şekilde tasarlanıyor.

• Mirror Backup

Mirror yedeklemesi, tam yedeklemeye benzer. Bu yedekleme türü, kaynak veri kümesinin tam bir kopyasını oluşturur, ancak yalnızca en son veri sürümü, dosyaların farklı sürümlerinin izi olmadan yedekleme havuzunda saklanır. Diğer yedekleme türlerinin aksine, tüm bağımsız yedekleme dosyaları tek bir sıkıştırılmış / şifrelenmiş konteyner dosyasında değil, aynı kaynakta olduğu gibi ayrı ayrı depolanır. Bu, bir geri yükleme işlemi gerçekleştirmeden yedekleme dosyalarına doğrudan erişim sağlar. Kaynak veriler, ayna yedekleme dosyası tarafından “yansıtılır”. Dahası, Mirror Backup yalnızca değiştirilmiş dosyaları kopyalar.

Hızlı kurtarma veya tek tek dosyalara doğrudan erişim kolaylığı gibi belirli açılardan avantajlı olsa da bu yedekleme türünün dezavantajları; yüksek depolama alanı gereksinimleri, yüksek yetkisiz erişim riski ve veri bozulması veya kötüye kullanımı.

Dikkat etmeniz gereken bir diğer önemli nokta, mirror yedeklemelerini dikkatli kullanmanız gerektiğidir. Kaynaktaki bir dosya silindiğinde, “mirror” aynı dosya da silinir. Bu, insan hatası, kaza, sabotaj veya kötü amaçlı yazılım eylemi nedeniyle kaynakta meydana gelen olumsuz değişikliklerin yedeklemede aynı etkiye neden olabileceği anlamına gelir.

• Reverse Incremental Backup (Ters Artımlı Yedekleme)

Ters artımlı yedekleme, diğer yedekleme türlerine benzer ve tam bir yedekleme çalıştırarak başlar. Bundan sonra, artımlı yedeklemeler, her bir ardışık artımlı yedeklemenin tersine tam yedeklemeye “injected” yapılır, böylece veri setinin en son sürümü olan tam bir yedekleme sentezlenir. Ayrıca, tam yedeklemeye uygulanan tüm artımlı yedeklemeler de sürekli güncellenen tam yedeklemenin arkasındaki bir yedekleme zincirinde “jumping” depolanır. Bu, verilerinizin bazı eski sürümlerini geri yüklemeniz gerektiğinde son tam yedeklemeye geri dönmenize olanak tanır. Ters artımlı yedekleme yöntemi, en son tam yedekleme dosyasını içerdiğinden, hızlı kurtarma açısından avantajlıdır.

• Smart Backup

Smart Backup; Full, incremantal ve differantial yedeklemelerin bir kombinasyonudur. Yedekleme hedeflerine ve mevcut depolama alanına bağlı olarak, Smart backup, verimli yedekleme verileri ve depolama alanı yönetimi sağlar. Yöntem, yedekleme, temizleme ve birleştirme işlemlerini yönetmek için belirli bir “smart” model izler. Aşağıdaki tablo, bu yedekleme türünün nasıl çalıştığına dair bir fikir vermektedir.

Backup	Source Data Action	Smart Backup Operations
1	Add 2 GB initial files	2 GB – Full
2	Modify 500 MB	500 MB – Incremental
3	Modify 500 MB	500 MB – Incremental
4	Modify 500 MB	500 MB – Differential
5	Modify 500 MB	500 MB – Incremental
6	Modify 500 MB	500 MB – Differential + backups # 2 & 3 are deleted
7	Modify 500 MB	500 MB – Incremental
8	Modify 500 MB	500 MB – Differential + backups # 4 & 5 are deleted
9	Modify 500 MB	500 MB – Differential + backups # 4 & 5 are deleted
10	Modify 500 MB	500 MB – Differential + backups # 6 & 7 are deleted

Akıllı yedekleme türünü kullanarak, yedekleriniz için yeterli depolama alanına sahip olduğunuzdan ve sonunda alanınızın tükenme riski olmadığından her zaman emin olabilirsiniz.

• Continuous Data Protection (CDP)

Periyodik olarak çalışan diğer yedeklemelerin aksine, bazen “sürekli yedekleme” olarak adlandırılan sürekli veri koruması, ayna yedeklemeye benzer şekilde kaynak veri kümesindeki her değişikliği günlüğe kaydeder. Aradaki fark, CDP’de değişiklik günlüğünün eski veri durumlarını geri yüklemek için geri alınabilmesidir.

• Synthetic Full Backup

Sentetik bir tam yedeklemenin, ters artımlı yedekleme türü ile pek çok ortak noktası vardır. Aradaki fark, verilerin nasıl işlendiğine bağlıdır. Sentetik tam yedekleme, geleneksel bir tam yedeklemenin ardından bir dizi artımlı yedeklemenin çalıştırılmasıyla başlar. Belirli bir anda, en son tam yedeklemeyi yeni bir başlangıç ​​noktası olarak sentezlemek için artımlı yedeklemeler birleştirilir ve mevcut tam yedeklemeye uygulanır.

Sentetik tam yedekleme türü, daha az zaman ve depolama alanı tüketirken, düzenli tam yedeklemelerin tüm avantajlarına sahiptir.

Sentetik tam yedeklemenin avantajları şunlardır:

• Hızlı yedekleme ve geri yükleme işlemleri;

• Daha iyi depolama yönetimi;

• Düşük depolama alanı gereksinimleri;

• Düşük network iş yükü.

• Forever-Incremental Backup (Sonsuz Artımlı Yedekleme)

Sonsuza kadar artımlı bir yedekleme, yedekleme verilerinin organizasyonu ve işlenmesi açısından olağan artımlı yedeklemeden farklıdır. Yukarıda açıklanan tüm yedekleme türlerine benzer şekilde, sonsuza kadar artımlı yedekleme, değişiklikleri izlemek için bir referans noktası olarak ilk tam yedeklemeyle başlar. O andan itibaren, periyodik tam yedekleme olmaksızın yalnızca artımlı yedeklemeler yapılır, dolayısıyla adı da buradan gelir.

Bunu açıklamak için Cumartesi günü tam bir yedekleme yaptığınızı varsayalım. Ertesi günden itibaren günlük olarak artımlı yedeklemeler yapılır. Pazar günü, kaynak veri setinde A ve B olmak üzere iki yeni blok oluşturulur. Pazartesi günü, A bloğu silinir ve kaynak veri setinde yeni bir C bloğu oluşturulur. Salı günü, B bloğu silinir ve kaynak veri setinde yeni bir D bloğu oluşturulur. Sonsuza kadar artımlı yedekleme sistemi, yedekleme havuzundaki depolama alanını azaltmak için tüm çoğaltılmış veri bloklarını temizleyerek tüm günlük değişiklikleri izler. Aynı zamanda, ilgili veri bloklarını ve geri yükleme sırasını gösteren kurtarma noktalarına uygun referanslar eklenir.

Bireysel yedekleme saklama politikasına bağlı olarak, bir dizi artımlı yedekleme oluşturulduktan sonra, eski yedekleme verileri ve kurtarma noktaları, yedekleme havuzundaki depolama alanını boşaltmak için kaldırılır. Depolanan tüm yedekleme verileri düzenlenir, böylece hem ilk tam yedekleme hem de tutulan artışlar birlikte tam geri yükleme işlemini mümkün kılar.

Sonsuza kadar artımlı yedeklemenin avantajları, sentetik tam yedeklemenin avantajları ile aynıdır:

• Hızlı yedekleme ve geri yükleme işlemleri;

• Daha iyi depolama yönetimi;

• Düşük depolama alanı gereksinimleri;

• Düşük network iş yükü.

Özet olarak;

Genel olarak iyi veya kötü yedekleme türü yoktur. Veri koruma politikalarınız, mevcut depolama, kaynaklar ve ortam, ağ bant genişliği, hizmet düzeyi anlaşmaları, kritik veri alanları vb. tarafından belirlenen özel kuruluş ihtiyaçlarınıza uyacak şekilde sizin için en uygun türün hangisi olduğunu düşünmeniz gerekir.